Cuối tuần, thanh niên tình nguyện chung tay xây dựng văn minh đô thị
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Lòng người rộng như sông…
Ngoài những chia sẻ về sản phẩm âm nhạc kết hợp cùng Neko Lê mang tên Liều thuốc cho trái tim, trong chương trình ON TRENDING, ca sĩ Tăng Phúc còn lầy lội bộc lộ tài giả giọng một số người nổi tiếng. Chưa kể, trước thách thức của Neko Lê, nam ca sĩ còn tranh thủ khoe khả năng làm MC đám cưới khiến mọi người được phen cười không ngớt. Mời khán giả cùng theo dõi cuộc trò chuyện của bộ đôi nghệ sĩ trong chương trình ON TRENDING, được phát sóng trên các nền tảng Thanh Niên Online, kênh YouTube - Fanpage Báo Thanh Niên cùng kênh YouTube và TikTok iHay TV.
Người Việt khắp nơi ghi lại những khoảnh khắc cực quang rực rỡ do bão mặt trời
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, hiện nay, từ Huế đến Ninh Thuận đã có mưa lớn và giông; Tây nguyên có mưa rào và giông rải rác, có nơi mưa to. Lượng mưa tính từ 19 giờ ngày 23.2 - 8 giờ ngày 24.2 có nơi trên 80 mm như: Bạch Mã (Huế) 116,4 mm, Bà Nà (Đà Nẵng) 233 mm, Trà Hiệp (Quảng Ngãi) 101,8 mm, Sông Hinh 4 (Phú Yên) 202,2 mm, Phù Mỹ (Bình Định) 96 mm, Ea M Doal (Đắk Lắk) 134,4 mm, Hiếu (Kon Tum) 80,2 mm…Ngày và đêm 24.2, các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Quảng Trị có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to với lượng mưa 15 - 30 mm, có nơi trên 70 mm; khu vực từ Huế đến Khánh Hòa có mưa vừa, có nơi mưa to đến rất to và giông với lượng mưa 20 - 40 mm, có nơi trên 100 mm. Khu vực Đông Tây nguyên và Nam bộ có mưa rào và giông rải rác, có nơi mưa vừa, mưa to với lượng mưa 10 - 30 mm, có nơi trên 50 mm.Mặc dù không phải mùa mưa nhưng từ đêm qua đến sáng nay, cơ quan khí tượng liên tục phát cảnh lũ quét và sạt lở đất ở khu vực Đà Nẵng, Phú Yên, Đắk Lắk.Theo đó, tính từ 5 giờ ngày 23.2 - 5 giờ ngày 24.2, một số nơi thuộc Đà Nẵng, Phú Yên và Đắk Lắk đã có mưa vừa, mưa to như: Bà Nà (Đà Nẵng) 377 mm, Sông Hinh 4 (Phú Yên) 331 mm, xã Ea Mdoan (Đắk Lắk) 241 mm... Mô hình độ ẩm đất cho thấy một số khu vực thuộc các tỉnh, thành trên đã gần bão hòa (trên 85%) hoặc đạt trạng thái bão hòa.Trong 6 giờ tới, nguy cơ xảy ra lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc tại các tỉnh, thành trên, đặc biệt tại H.Hòa Vang (Đà Nẵng); các huyện Đồng Xuân, Phú Hòa, Sơn Hòa, Sông Hinh, Tây Hòa, Tuy An và TX.Đông Hòa, TX.Sông Cầu, TP.Tuy Hòa (Phú Yên); các huyện Ea Kar, Krông Bông, M'Đrắk (Đắk Lắk).Trong những ngày tới, miền Trung tiếp tục xảy ra mưa lớn. Cụ thể, Bắc Trung bộ đêm 25 - 26.2, có mưa rào và giông rải rác, sau có mưa vài nơi, sáng sớm có sương mù và sương mù nhẹ rải rác, trưa chiều trời nắng.Trung và Nam Trung bộ đêm 25.2 có mưa vừa, có nơi mưa to đến rất to; ngày 26.2 có mưa, mưa rào rải rác và có nơi có giông. Từ ngày 27.2, mưa tập trung vào chiều và tối, ngày nắng.
Để phòng nhiễm giun, sán bác sĩ Nhung cho biết người nuôi cần xổ giun định kỳ, diệt bọ chét cho thú cưng. Bác sĩ Nhung thông tin: “Vật nuôi nào ăn thịt sống thì cần tăng tần số xổ giun lên 2 tháng/lần và người nuôi cũng cần xổ giun định kỳ 6 tháng/lần. Ngoài ra, còn phải thường xuyên vệ sinh, tắm rửa cho thú cưng, xử lý phân của chúng cẩn thận, sạch sẽ. Mọi người cũng cần ăn chín uống sôi, hạn chế dùng rau sống, thịt chưa được nấu chín kỹ. Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với thú cưng”.
Gọi tên bãi biển hoang sơ trên thế giới khiến du khách mê mẩn quên lối về
Mạng xã hội mới đây lan truyền một đoạn video ghi lại tình huống giao thông gây bức xúc; khi một tài xế lái ô tô con mang biển số xanh nhưng lại xem thường luật, bất chấp nguy hiểm; cố tình lái xe vượt đèn đỏ trên phố, suýt dẫn đến tai nạn.Vụ việc được xác định xảy ra vào gần 10 giờ ngày 24.1.2025 trên đường Láng, đoạn qua địa bàn phường Trung Hòa, quận Đống Đa, TP.Hà Nội.Theo hình ảnh trích xuất từ camera hành trình gắn trên một ô tô cùng lưu thông, thời điểm nói trên, ô tô này đang dừng chờ đèn đỏ tại ngã tư Láng - Lê Văn Lương. Lúc này, từ phía sau bất ngờ xuất hiện một xe ô tô con màu đen hiệu Toyota, mang biển kiểm soát 89A-001.30 nền xanh, đang cố tăng ga để vượt lên. Thậm chí ô tô này sau đó còn vượt luôn đèn đỏ để băng qua giao lộ.Đáng nói, thời điểm này đèn tín hiệu vừa chuyển, các xe ở hướng cắt ngang đang tăng tốc; tuy nhiên tài xế xe Toyota biển xanh vẫn bất chấp nguy hiểm, cố tình phóng qua ngã tư. Tình huống suýt dẫn đến va chạm với các xe máy, khiến nhiều người chứng kiến không khỏi bức xúc.Trên mạng xã hội, đoạn video ghi lại tình huống giao thông nói trên sau khi được đăng tải trên các diễn đàn, hội nhóm mạng xã hội đã nhanh chóng lan truyền, thu hút sự chú ý từ đông đảo cư dân mạng. Đa phần người xem đều tỏ ra hết sức bất bình trước hành vi lái xe tham gia giao thông bất chấp luật, xem thường mạng sống người khác của tài xế ô tô.Bên cạnh đó, không ít cư dân mạng cũng lên tiếng yêu cầu cơ quan chức năng cần nhanh chóng vào cuộc, xác minh và xử phạt nghiêm trường hợp vi phạm.Lái ô tô vượt đèn đỏ xử phạt ra sao?Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định:Phạt tiền từ 18 - 20 triệu đồng đối với người điều khiển xe ô tô không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông (Điểm b Khoản 9 Điều 6). Bên cạnh đó, người vi phạm còn bị trừ 4 điểm Giấy phép lái xe.Trường hợp vi phạm dẫn đến tai nạn giao thông, tài xế bị phạt từ 20 - 22 triệu đồng (Điểm b Khoản 10 Điều 6).
